«Πολλοί αγρότες στις κολλεκτίβες ήταν αγράμματοι. Είχαν όμως πίστη, πρακτική κοινή λογική, πνεύμα θυσίας και θέληση να δημιουργήσουν ένα καινούργιο κόσμο...» ΓΚΑΣΤΟΝ ΛΕΒΑΛ «Ούτε Φράνκο, ούτε Στάλιν»

Σαν εξωγήινο αντιμετώπιζαν τον καλεσμένο στην εκπομή τους (15-9-10 MEGA) ο Δ. Καμπουράκης και ο Γ. Οικονομέας. Σαν να 'θελαν να τον αγγίξουν με το δάχτυλο για να διαπιστώσουν ότι είναι αληθινός. Και δεν είχαν άδικο, με τόσα πρωτάκουστα που έλεγε για το χωριό του στην Ανδαλουσία -μια αδιανόητη στην εποχή μας όαση ελευθεριακής κοινωνίας, μέσα στην παγκοσμιοποιημένη ζούγκλα του πιο βάρβαρου καπιταλισμού. Μια αυτόνομη κομμούνα.

Με αδιόρατο χαμόγελο και καθαρά μάτια ο γκριζομάλλης και γενειοφόρος Χουάν Μανουέλ Σάντσες Γκορντίγιο, καθηγητής της Ιστορίας, εκλέγεται συνεχώς τα τελευταία 30 χρόνια και με ποσοστό περί το 75% δήμαρχος στο μεγαλοχώρι (με 2.700 κατοίκους) Μαριναλέντα, όπου: η καλλιεργούμενη γη, τα εργοστάσια και τα σπίτια ανήκουν στον δήμο. Κάθε φαμίλια πληρώνει συμβολικό ενοίκιο 15 ευρώ το μήνα. Ολοι ανεξαιρέτως οι εργαζόμενοι, για 6,5 ώρες την ημέρα, παίρνουν 47 ευρώ μεροκάματο (περί τα 1.200 ευρώ το μήνα) είτε στα χωράφια είτε στα εργοστάσια είτε στις υπηρεσίες, και το ίδιο ο διευθυντής και ο δήμαρχος με τον ανειδίκευτο εργάτη. Σχολεία, γήπεδα και ιατρεία είναι του δήμου. Υπάρχει εκκλησία για τους ελάχιστους πιστούς, αλλά όχι και ιερείς («Δόξα τω Θεώ, δεν έχουμε ούτε έναν παπά...», είπε γελώντας ο δήμαρχος). Δεν υπάρχουν αστυνομία, δικαστήρια και κρατητήρια -με μηδενική βεβαίως εγκληματικότητα. Ενας μόνο αιρετός λαϊκός δικαστής αντιμετωπίζει παραβατικές συμπεριφορές χωρίς ποινές και τις προσωπικές διαφορές με νουθεσίες. Μοναδικό κέντρο αποφάσεων για όλα οι γενικές συνελεύσεις, τακτικές και έκτακτες.

Εξανέστη ο Καμπουράκης: «Δηλαδή, κύριε δήμαρχε, δεν μπορώ να έχω δικά μου δυο- τρία σπίτια να τ' αγοράζω και να τα πουλάω; Τι σόι ελευθερία είναι αυτή;».

«Οχι, δεν μπορείτε. Η κατοικία είναι δικαίωμα. Οχι εμπόρευμα ή επιχείρηση. Και δεν υπάρχει ελευθερία χωρίς οικονομική δημοκρατία, δηλαδή ισότητα».

Πιο πονηρός ο Οικονομέας: «Μας κουφάνατε με όλα αυτά τα απίστευτα θαύματα. Δεν μπορεί, κάτι κρύβετε! Οπως έκρυβε πολλά και η Σοβιετική Ενωση, που την έχετε, προφανώς, πρότυπο».

«Το καθεστώς στη Σοβ. Ενωση ήταν κρατικός καπιταλισμός» το ξέκοψε, με μια μονοκοντυλιά, ο καταφανώς αντιεξουσιαστής δήμαρχος.

Με τόση ασχετοσύνη και κόντρα τον αδυσώπητο τηλεοπτικό χρόνο, άντε να εξηγήσει ο παράξενος δήμαρχος ποια πρότυπα έχει η κολεκτίβα της Μαριναλέντα και πως δεν ήρθε ξαφνικά ουρανοκατέβατη.

Είχε, πάντως, την άνεση να μιλήσει στο τριήμερο φεστιβάλ των αντιεξουσιαστών της Θεσσαλονίκης για την Αμεση Δημοκρατία και σε ολονύκτιες συζητήσεις στην Αθήνα, με τους ανήσυχους νέους της Πετρούπολης και τα διψασμένα παιδιά των Εξαρχείων:

* Για τους σκληρούς αγώνες 12 χρόνων (γενικές απεργίες, πορείες, συγκρούσεις με την κρατική καταστολή και τους μπράβους των γαιοκτημόνων, καταλήψεις, απεργίες πείνας κ.ά.) που έφεραν τη νίκη: αναγκάστηκαν το κράτος και ο τοπικός γαιοκτήμονας να παραχωρήσουν στον δήμο τη νομή της αγροτικής γης -κι έτσι μπήκαν οι βάσεις της κολεκτίβας. «Δεν θέλουν να δώσουν την ιδιοκτησία, αλλά κι εμείς δεν τη θέλουμε. Η γη δεν ανήκει σε κανένα. Την κληρονομούμε από τους προγόνους μας, την καλλιεργούμε και οφείλουμε να την παραδώσουμε στα παιδιά μας βελτιωμένη» («Αυγή» 19-9-10).

* Για την άσβεστη στο συλλογικό υποσυνείδητο ιστορική μνήμη: παράδοση ενάμιση αιώνα σχεδόν έχουν οι κομμούνες και οι κολεκτίβες στην Ισπανία, με τους αναρχικούς να πρωτοστατούν. Αποτέλεσαν την πεμπτουσία της Ισπανικής Επανάστασης (1936-38), καθώς οργανώθηκαν και εκατοντάδες από τους αγρότες και τους εργάτες στην Καταλονία, την Ανδαλουσία, την Αραγόνα, τη Λεβάντε και την Καστίλη. Καταπολεμήθηκε άγρια από το μεγάλο κεφάλαιο, την καθολική Εκκλησία και από όλα τα πολιτικά κόμματα- και πιο λυσσαλέα από τους φαλαγγίτες του Φράνκο και τους σταλινικούς κομμουνιστές.

* Για την έμπρακτη απόδειξη ότι (όχι στο απώτερο μέλλον, αλλά εδώ και τώρα) «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός». Στην Ανδαλουσία, που μαστίζεται από την ανεργία και την ανέχεια (το 2% των γαιοκτημόνων κατέχει το 50% της καλλιεργήσιμης γης, τρία εκατομμύρια άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας), στην πραγματική όαση της Μαριναλέντα «δεν υπάρχει ανισότητα, δεν έχουμε ανεργία, δεν μας εκμεταλλεύονται οι γαιοκτήμονες, ο πλούτος που παράγουμε επιστρέφει στον εργάτη...».

Δεν είναι αφελής ο δήμαρχος Γκορντίγιο για να ονειρεύεται ότι Μαριναλέντα μπορούν να ξεφυτρώσουν ξαφνικά παντού στον κόσμο. Τις αρχές της άμεσης δημοκρατίας για μια ελευθεριακή κοινωνική οργάνωση υπερασπίστηκε με ιδιαίτερο πάθος στον τόπο όπου γεννήθηκε η αθηναϊκή δημοκρατία: αυτοδιεύθυνση, αποκέντρωση, αλληλοβοήθεια, οικονομική ισότητα, αλληλεγγύη -συνθήκες, δηλαδή, που διασφαλίζουν το δικαίωμα όλων των ανθρώπων να αποφασίζουν για τη μοίρα τους και να ζουν ανθρώπινα, με αξιοπρέπεια και ελευθερία.

Είναι πλεονασμός -λέει- να μιλάμε για άμεση δημοκρατία. Η δημοκρατία δεν μπορεί να είναι παρά μόνον άμεση. Η λεγόμενη αντιπροσωπευτική δημοκρατία του αστικού κοινοβουλίου δεν είναι ούτε δημοκρατία ούτε αντιπροσωπευτική, αφού ο ρόλος εντολέως και εντολοδόχου αντιστρέφεται: οι υποτιθέμενοι εντολείς (ο λαός) αποξενώνονται από τα κέντρα αποφάσεων και οι θεωρητικά εντολοδόχοι (οι επαγγελματίες πολιτικοί) αυτονομούνται και αποφασίζουν για πάρτη τους. «Η δημοκρατία που μας πουλάνε από την τηλεόραση -λέει ο Γκορντίγιο- είναι η δικτατορία του μεγάλου κεφαλαίου, των ληστών του ΔΝΤ και των τραπεζών...».

Μας βρήκε και μας τα 'πε στις παραμονές εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση, που κατ' εξοχήν προσφέρεται ως πεδίον εφαρμογής αρχών της άμεσης δημοκρατίας.

Αλλά για μας πέρα βρέχει... Τα αναξιόπιστα πολιτικά κόμματα, υπεύθυνα απολύτως για την πολύπλευρη κρίση και το χάλι μας, εννοούν, με απύθμενο θράσος, να μας υποδείξουν τώρα και ποιους θα ψηφίσουμε!

Και τους εννέα (!) υποψήφιους περιφερειάρχες της Αττικής είχε καλέσει την περασμένη Δευτέρα στην εκπομπή του (ALTER) ο Ν. Χατζηνικολάου. Με τους μισούς απ' αυτούς της Αριστεράς, όλων των αποχρώσεων, μόνον ο Κ. Διάκος των Οικολόγων Πράσινων μίλησε για τους αναγκαίους, ιδιαίτερα στην τοπική αυτοδιοίκηση, θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, που θα ενεργοποιήσουν τους πολίτες στα κέντρα αποφάσεων. Φαίνεται ότι εντυπωσίασε ώς και τον Χατζηνικολάου, που την επομένη ακούστηκε στο ραδιόφωνό του να λέει: «Να μου το θυμηθείτε, από τις κάλπες ο Διάκος θα βγει... Μητροπολίτης».

Δύο φορές, ώς τώρα, στόχος απόπειρας δολοφονίας, ο αντιεξουσιαστής δήμαρχος Χουάν Μανουέλ Σάντσες Γκορντίγιο, στις λίγες μέρες που φιλοξενήθηκε εδώ, πρόβαλε την κολεκτίβα της Μαριναλέντα ως χειροπιαστή επιβεβαίωση της διαχρονικά αναλλοίωτης αλήθειας: Δεν υπάρχει ελπίδα για έναν ανθρώπινο κόσμο, όσο η κοινωνία παραμένει παθητική, αδρανής και υποταγμένη, όσο δεν αυτενεργεί, δεν αυτονομείται, δεν χειραφετείται, δεν παίρνει στα χέρια της την απελευθέρωσή της, χωρίς μεσσίες και διαμεσολαβητές.

Δέσμιοι της αλαζονικής μιζέριας τους οι αρχομανείς ηγέτες της δικής μας Αριστεράς καμώνονται πως ούτε τον άκουσαν ούτε τον είδαν.

Του Γιώργου Βότση, στην Ελευθεροτυπία