Στην ελληνική πολιτεία της αφθονίας οι ιδιοκτήτες των ποδοσφαιρικών ανώνυμων εταιρειών (ΠΑΕ) διατηρούσαν μια ιδιότυπη και καθ’ όλα προνομιακή σχέση με το κράτος η οποία έβρισκε εφαρμογή στη ρύθμιση ή/και τη διαγραφή των χρεών τους προς το Δημόσιο (ΙΚΑ, εφορία).

Κάθε αρμόδιος για τον αθλητισμό υπουργός ερχόταν αντιμέτωπος με το πάγιο αίτημα των ιδιοκτητών των -συνήθως- μεγάλων ΠΑΕ για ρύθμιση των οφειλών και πάντα προσπαθούσε να το ικανοποιήσει.

Η πρώτη μεγάλη και ειδική ρύθμιση ήταν αυτή που έγινε για την ΠΑΕ Ολυμπιακός το 1992, λόγω των τεράστιων χρεών που είχαν δημιουργηθεί.

Η ρύθμιση αυτή κράτησε «ζωντανό» τον Ολυμπιακό και άνοιξε τον δρόμο για να αναλάβει την ομάδα ο Σ. Κόκκαλης.

Στον αθλητικό νόμο του 1999, επί υπουργίας Ανδρέα Φούρα, εισάγεται η «διαδικασία εκκαθάρισης». Προβλέπει ότι όσες υποβιβάζονται στη Δ΄ Εθνική και από επαγγελματικές γίνονται ερασιτεχνικές απαλλάσσονται από τα χρέη τους.

Τη διάταξη εκμεταλλεύτηκαν, μεταξύ άλλων, οι Καλαμάτα και Αιγάλεω (2010) Απόλλων Κ. (2009), Προοδευτική (2007), Ακράτητος και Πανηλειακός (2006), Αθηναϊκός (2003).

Το 2001 επί υπουργίας Ευ. Βενιζέλου η εκκαθάριση βαπτίστηκε «ειδική» και σ’ αυτήν μπορούσαν να υπαχθούν ομάδες οι οποίες δεν απαιτούνταν από επαγγελματικές να γίνουν ερασιτεχνικές πέφτοντας στη Δ΄ Εθνική.

Αντιθέτως διατηρούνταν στην κατηγορία που αγωνίζονταν.

Η επίπτωση που υπήρχε προκειμένου να σβηστούν τα χρέη ήταν η μεταβίβαση της διοίκησης στο ιδρυτικό σωματείο και αποκλεισμός ως νέων αγοραστών των πρώην μετόχων έως και του 10% των μετοχών. Την ευεργετική διάταξη της «ειδικής εκκαθάρισης» εκμεταλλεύτηκαν οι ΠΑΕ Πανιώνιος, Καβάλα, Λάρισα και οι ΚΑΕ ΠΑΟΚ, Αρης, Ηρακλής, Πανιώνιος, Λάρισα.

Αμέσως μετά και για ένα χρονικό διάστημα οι ομάδες μετονομάστηκαν σε «Νέος Πανιώνιος», «Νέα Καβάλα» ενώ παρουσιάστηκε το φαινόμενο των υπερδραστήριων φιλάθλων όπως ο «φίλαθλος» του Πανιωνίου Αχ. Μπέος.

Το 2004 είναι η χρονιά του «άρθρου 44», του νόμου 1892/90 ο οποίος «ανακαλύφθηκε» από την ΠΑΕ ΑΕΚ του Ντ. Νικολαΐδη ώστε να σβηστούν τα χρέη.

Σύμφωνα με όσα προβλέπονταν στο άρθρο 44 αν το 60% των πιστωτών συναινέσει οι οφειλές μειώνονται σε ποσό που θα συμφωνηθεί χωρίς οι υπόλοιποι να μπορούν να διαφωνήσουν.

Βασικοί πιστωτές ήταν η ENIC, η NETMED και το Δημόσιο που δεν εκπροσωπήθηκε στην τελευταία συζήτηση της υπόθεσης στο Εφετείο παρότι του οφείλονταν 30 εκατ. ευρώ!

Τον δρόμο της ΑΕΚ ακολούθησαν τόσο ο ΟΦΗ όσο και ο Αρης που ήταν η πρώτη ομάδα της οποίας η αίτηση έγινε δεκτή από το Εφετείο.

Το 2004 υπήρξε νέα νομοθετική παρέμβαση για ρύθμιση χρεών. Επί υπουργίας Γ. Ορφανού πέρασε από τη Βουλή άρθρο που ρύθμιζε τα χρέη των ΑΑΕ προς την εφορία και το ΙΚΑ. Η ρύθμιση προέβλεπε την καταβολή 120 δόσεων και τη διαγραφή του 80% των προσαυξήσεων λόγω εκπρόθεσμης καταβολής. Στη ρύθμιση αυτή υπήχθησαν αρκετές ομάδες όλων των κατηγοριών (περίπου 30) μεταξύ άλλων οι ΠΑΕ ΠΑΟΚ, Αρης και Ηρακλής.

Το 2007, ο κ. Ορφανός προχώρησε σε νέα ρύθμιση χρεών προκειμένου να ικανοποιήσει αίτημα του ΠΑΟΚ!

Μετά την κατάργηση του «άρθρου 44» το νέο καταφύγιο των αθλητικών ανωνύμων εταιρειών που έχουν χρέη ονομάζεται «πτωχευτικός κώδικας».

Για να υπαχθεί μια εταιρεία στον πτωχευτικό κώδικα χρειάζεται συναίνεση του 51% των πιστωτών της.

Τα μέγεθος των εσόδων που έχει χάσει το Δημόσιο από τις χαριστικές ρυθμίσεις στις αθλητικές ανώνυμες εταιρείες είναι δυσθεώρητο.

Η πιο ακραία μορφή αυτής της σχέσης «βοήθειας» του κράτους προς τις ΠΑΕ είναι η επί Γ. Ορφανού απόφαση να πληρωθούν μέσω ΟΠΑΠ οι οφειλές προς ποδοσφαιριστές του Αρη και του ΠΑΣ Γιάννινα από τις διοικήσεις τους!

Παρά τις συνεχείς ρυθμίσεις οι ομάδες που ευνοήθηκαν μόλις πριν από λίγα χρόνια από αυτές (π.χ. ΑΕΚ, ΠΑΟΚ) έχουν δημιουργήσει ήδη νέες «μαύρες τρύπες» κάτι που αποδεικνύει ότι πρόκειται για φαινόμενο παθογένειας με ρίζες την «κακοδιαχείριση» από τη μία πλευρά και την αδυναμία προστασίας του δημοσίου χρήματος από την άλλη.

Το επιχείρημα ότι οι ρυθμίσεις γίνονται ώστε να εισπραχθούν έστω κάποια από τα οφειλόμενα, αποδεικνύει πανηγυρικά την αδυναμία εύρυθμης λειτουργίας των κρατικών μηχανισμών προς όφελος των εκάστοτε οφειλετών και στο όνομα... του λαού της ομάδας.

Του Θανου Μπλουνα
kathimerini.gr