Στις 27 Μαΐου 1703 ο Τσάρος της Ρωσίας Πέτρος ο Α’ ο επονομαζόμενος Μεγάλος, θεμελιώνει την πόλη της Αγίας Πετρούπολης, στη βορειοδυτική Ρωσία κοντά στα σύνορα με τη Φινλανδία, προκειμένου να δράσει ως παράθυρο προς την Ευρώπη. Το όνομα της πόλης ακολούθησε και τις πολιτικές εξελίξεις, αλλάζοντας από Πετερμπούργκ, σε Πέτρογκραντ, σε Λένινγκραντ ώσπου επέστρεψε εξ νέου στο αρχικό της όνομα: Σανκτ-Πετερμπούργκ ή Αγία Πετρούπολη. Όλο το κέντρο της πόλης και πολλά προάστιά της αποτελούν, σύμφωνα με την UNESCO, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού της αχανούς αυτοκρατορίας του, με στόχο τη διάνοιξη εμπορικών οδών και τη συστηματική καλλιέργεια των οικονομικών σχέσεων με τη Δύση, ο τσάρος Πιοτρ Αλεξάγιεβιτς Ρωμανώφ, (1672-1725) ή αλλιώς Μεγάλος Πέτρος, θεμελίωσε την Πετρούπολη, υλοποιώντας τις σκέψεις για τη δημιουργία ενός μεγάλου λιμανιού στο βορρά, που θα βρισκόταν εγγύτερα στο Λονδίνο, το Άμστερνταμ και το Αμβούργο θα απάλλασσε τη Ρωσία από τους δασμούς της Υψηλής Πύλης που ήλεγχε Βόσπορο και Αιγαίο.

Τα έργα ξεκίνησαν σε περίοδο πολέμου με τη Σουηδία, και το πρώτο κτίσμα ήταν ένα πολυγωνικό φρούριο, αυτό των Πέτρου και Παύλου, στο νησάκι Ζαγιάτσι (Λαγονήσι) εντός του Νέβα, δύο μίλια από την εκβολή του ποταμού στη Βαλτική. Αμέσως μετά, άρχισε η δημιουργία της πόλης για την ανέγερση της οποίας μετακλήθηκαν Γερμανοί, Γάλλοι και Ιταλοί μηχανικοί και πολεοδόμοι, οι οποίοι αποξήραναν τους βάλτους και άρχισαν να επεκτείνουν την πόλη στα νησάκια πέριξ του φρουρίου. Χρειάσθηκε τόση πέτρα που ο Τσάρος Πέτρος απαγόρευσε την ανέγερση λίθινων κτηρίων σε όλην την επικράτεια, ώστε να έχει επάρκεια υλικού και όλους τους εξειδικευμένους τεχνίτες στη διάθεσή του. Η εργασία έγινε εντατικά από εκατοντάδες χιλιάδες δουλοπάροικους και Σουηδούς αιχμαλώτους πολέμου - υπολογίζεται ότι 30.000 από αυτούς πέθαναν από εξάντληση και ελονοσία.

Το πρώτο οίκημα που ολοκληρώθηκε εκτός του φρουρίου ήταν αυτό του Ολλανδού Κορνήλιου Κρούις, στενού φίλου του Πέτρου, ο οποίος τον ακολούθησε στη Ρωσία και ανέλαβε διοικητής του Στόλου της Βαλτικής. Την ιδέα του Μεγάλου Πέτρου συνέχισαν και οι απόγονοί του, από την Μεγάλη Αικατερίνη μέχρι τον τελευταίο τσάρο, γεμίζοντας την πόλη με αναρίθμητα μνημεία, ιδρύματα, ναούς, θέατρα, μουσεία, και ό,τι άλλο χρειαζόταν η νέα τους πρωτεύουσα για να ξεχωρίζει και να ξεπερνά σε μεγαλοπρέπεια αυτές της παλιάς Δύσης. Το 1712 η Αγ. Πετρούπολη έγινε επισήμως πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας ενώ μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα είχαν δημιουργηθεί τα πρώτα εργατικά προάστια και η πόλη είχε αναχθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά κέντρα της Ευρώπης.

Με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η πόλη μετονομάζεται από Πετερμπουγκ σε Πετρογκραντ, αφού το πρώτο θύμιζε γερμανικά και ο εχθρός ήταν η Γερμανία. Με την ανατροπή του καθεστώτος και την εγκαθίδρυση του κομουνιστικού καθεστώτος υπό τον Λένιν, η πρωτεύουσα της Ρωσίας μεταφέρεται στη Μόσχα. Τρεις μέρες μετά το θάνατο του Λένιν, η πόλη αλλάζει ξανά όνομα και γίνεται Λένινγκραντ, τόσο για να τιμηθεί η μνήμη του νεκρού ηγέτη όσο και για το συμβολικό της υπόθεσης, με την ολοκληρωτική κυριαρχία των επαναστατών. Πάντως, το κομμουνιστικό καθεστώς όχι μόνο διατήρησε τον πολιτιστικό πλούτο της Πετρούπολης, αλλά και ανακατασκεύασε πολλά κτίρια στο αρχικό τους ύφος μετά τις καταστροφές που προξένησαν οι στρατιώτες της ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια της πολύμηνης πολιορκίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Από την πολιορκία εκτιμάται ότι έχασαν τη ζωή τους περίπου 800.000 – 1.000.000 κάτοικοι του Λένινγκραντ.

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, το 1991, διεξήχθη δημοψήφισμα, το οποίο με ποσοστό 54% αποφάσισε την επαναφορά του πρώτου ονόματος της πόλης και μετονόμασε 39 δρόμους, 6 γέφυρες, 3 σταθμούς του μετρό και 6 πάρκα. Έτσι η πόλη ξανάγινε Πετρούπολη αλλά η διοικητική ευρύτερη περιοχή παρέμεινε Λένινγκραντ. Σήμερα, η πόλη έχει έκταση 1.400 χμ² και πληθυσμό περίπου 5.000.000 κατοίκων.


http://tvxs.gr/news/%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%87%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%BF/%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7-%C2%AB%CF%84%CE%BF-%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B4%CF%8D%CF%83%CE%B7%C2%BB