«Με είχαν απειλήσει ότι θα με σκοτώσουν»
«Μπορεί να φαίνομαι αριστερή, αλλά δεν έχω ασχοληθεί ποτέ με κόμματα»


Η Κωνσταντίνα Κούνεβα σχεδόν 11 μήνες μετά την επίθεση μιλάει για την περιπέτειά της και όλα όσα προηγήθηκαν
Από εδώ άρχισαν όλα. Για μένα τουλάχιστον. Ήταν Χριστούγεννα του 2008 και στο ραδιόφωνο άκουσα ότι τα μεσάνυχτα μια γυναίκα δέχτηκε επίθεση με βιτριόλι. Ανατρίχιασα! Βιτριόλι σε γυναίκα; Ο νους μου, για να είμαι ειλικρινής, πήγε στα ερωτικά. Μια λεπτομέρεια όμως δεν ταίριαζε. Το θύμα ήταν καθαρίστρια και δεν επέστρεφε από γλέντι αλλά από τη βραδινή βάρδια της. «Μα είναι δυνατόν;», άρχισα τα τηλεφωνήματα. Η Αστυνομία τα μασούσε. «Όλα εξετάζονται» και άλλα τέτοια δημοσιοϋπαλληλίστικα. Κάποιοι αριστεριστές φώναξαν αμέσως για «δολοφονία». Την επομένη προστέθηκαν στο Ίντερνετ και κάτι αντιεξουσιαστές. Γυναίκες που τη γνώριζαν αποκάλυπταν ότι η Κούνεβα δεχόταν απειλές. Ήταν η ψυχή ενός μικρού αλλά δυναμικού συνδικαλιστικού κινήματος στον χώρο της καθαριότητας. Παρ΄ όλα αυτά, η είδηση δεν προβλήθηκε στην τηλεόραση.

Τότε ήταν που έγραψα στα «ΝΕΑ» ένα κείμενο με τον τίτλο «Βιτριόλι!». «Όσο κι αν προσπαθώ δεν βρίσκω πιο τραγική είδηση γι΄ αυτή την πόλη, στο κλείσιμο αυτής της χρονιάς. Οι γείτονες δεν έχουν βίντεο, τα κινητά δεν έστειλαν SΜS, κινητοποιήσεις δεν έγιναν - κάτι συνάδελφοί της μόνο διαδήλωσαν στην Αθηνάς- και βέβαια δεν υπάρχουν εντυπωσιακές φωτογραφίες για τον “απολογισμό” των περιοδικών. Ωστόσο αυτή η γυναίκα είναι εδώ, μισότυφλη, στον Ευαγγελισμό, να μας θυμίζει τον αγώνα που έδωσε» (...).

Αυτά, περίπου, έγραφα πέρυσι τον Δεκέμβριο. Από τότε, πήγα πολλές φορές στον Ευαγγελισμό. Στην αρχή η Κωνσταντίνα δεν έβλεπε. Σήμερα με το δεξί μάτι της- το μόνο που είναι ανοιχτό- διακρίνει σχήματα αλλά όχι πρόσωπα. Ο οισοφάγος της είχε καεί, αλλά τώρα μπορεί και καταπίνει. Μιλάει. Με τραχειοτομή, αλλά μιλάει. Οι πληγές στο πόδι της, από εκεί που της αφαίρεσαν δέρμα για να αναπλάσουν το πρόσωπο, την πλάτη, τα χέρια της, έχουν πια επουλωθεί. Ο Εμμανουέλ ο γιος της που στην αρχή φοβόταν να μπει στο δωμάτιο, είναι πια συχνά εδώ. Καμιά φορά διαβάζουν μαζί τα μαθήματά του και κάνουν όνειρα για τα Χριστούγεννα. «Μη βιάζεστε», τους «μαλώνει» η μητέρα της, η κυρία Ελένη.
Πότε σκεφτήκατε την Ελλάδα για πρώτη φορά;
Επειδή σπούδαζα Ιστορία, ήθελα πολύ να δω την Ελλάδα. Πήρα βίζα, ήρθα, η μαμά μου ήταν ήδη εδώ, αλλά είδα μόνο την Ακρόπολη. Δεν ήξερα ελληνικά ούτε αγγλικά και δεν κατάφερα να δω τίποτα άλλο. Γύρισα στη Βουλγαρία και είπα ότι θα έρθω άλλη φορά οργανωμένα, αλλά η ζωή μου σέρβιρε άλλα.

Τι αληθεύει από όλα αυτά που έχουν ακουστεί; Γιατί ήρθατε τελικά στην Ελλάδα;

Ήρθα το 2001 για να κάνω εγχείρηση στον γιο μου τον Εμμανουέλ. Είχε πρόβλημα στην καρδιά, τώρα είναι καλά.

Και μετά την επέμβαση αποφασίσατε να μείνετε στην Ελλάδα;
Ναι. Είχα έρθει με πολύ λίγα ρούχα γιατί δεν είχα σκοπό να παραμείνω, αλλά μας είπαν ότι έπρεπε συνεχώς να κάνουμε εξετάσεις. Θα μου κόστιζαν τόσο πολύ τα ταξίδια πήγαινε- έλα και αποφάσισα να μείνουμε εδώ.

Η πρώτη σας δουλειά στην Ελλάδα;
Δούλεψα στο σούπερ μάρκετ Μπαζάρ στην αποθήκη, στο Μοσχάτο, ενάμιση χρόνο. Νύχτα, από τις 10 έως 6 το πρωί.

Νυχτερινή.

Ναι, για να μπορώ το πρωί να είμαι με τον Εμμανουέλ. Το βράδυ τον πρόσεχε η μαμά μου που εργαζόταν το πρωί. Έπειτα από ενάμιση- δύο χρόνια που μπόρεσα να τον πάω σε παιδικό σταθμό, αποφάσισα να αλλάξω και την εργασία μου.

Πόσα παίρνατε τότε στο σούπερ μάρκετ;
500 ευρώ

Και μετά;

Έμεινα άνεργη ένα διάστημα. Είχαμε κάνει και την εγχείρηση στον Εμμανουέλ και δεν ήθελα να πάω αμέσως για δουλειά. Αφού στάθηκε στα πόδια του κάπως, ξεκίνησα στην εταιρεία όπου εργαζόταν τότε η μαμά μου, στον ΗΣΑΠ, σαν καθαρίστρια.

Να καθαρίζετε τους σταθμούς. Πόσες ώρες την ημέρα;

Έξι.

Μια ιστορικός να καθαρίζει τον σταθμό του ΗΣΑΠ.

Εθνογράφος είμαι.

Και πόσα λεφτά;

Α, στην αρχή ήταν 700 ευρώ. Μετά σιγά σιγά έπεφταν οι μισθοί, μέχρι που είχαν φτάσει γύρω στα 520 ευρώ.

Πώς έπεφταν οι μισθοί; Συνήθως οι μισθοί ανεβαίνουν.

Ε, σ΄ εμάς οι μισθοί έπεφταν. Μας έβαλαν και υπογράψαμε και κάτι χαρτιά...

Δηλαδή;

Τα παρουσίασαν ως στατιστική. Μας ρώτησαν πόσες γλώσσες ξέρουμε, τι δουλειές έχουμε κάνει, πού ζούμε κ.τ.λ. και εμείς τους πιστέψαμε γιατί μέχρι τότε ήταν πολύ καλή η συμπεριφορά της εταιρείας. Παίρναμε όλα τα επιδόματα που έπρεπε να πάρουμε και έτσι τους πιστέψαμε και υπογράψαμε. Αλλά αυτά τα χαρτιά ήταν τελικά σύμβαση εργασίας, δεν ήταν στατιστική.

Και άλλαξαν τους όρους εργασίας;

Ναι. Εμφανίστηκε και ένα διάλειμμα μισής ώρας, το οποίο ούτε είχε ζητηθεί από τα συνδικάτα. Έπεσε και το ένσημο, από βαρύ έγινε απλό.

Ποια ήταν η βασική προσπάθειά σας ως γραμματέα στο σωματείο των καθαριστριών;

Η δουλειά μας ήταν να ενημερώνουμε τους εργαζόμενους για τα δικαιώματά τους. Κάναμε ελέγχους με την Επιθεώρηση Εργασίας σε διάφορα έργα, για να αποδείξουμε ότι όντως παρανομούν. Και προσπαθούσαμε να κάνουμε πρόταση νόμου να γραφτεί ως επάγγελμα ο καθαριστής, γιατί ακόμη δεν υπάρχει επάγγελμα καθαριστής.

Είσαστε ενταγμένη σε κάποιο κόμμα;

Όχι, δεν ασχολούμαι με κόμματα. Κάθε κόμμα είναι ένα πλαίσιο και κάθε άνθρωπος που συμμετέχει στο κόμμα είναι μια τελεία μέσα στο πλαίσιο. Υπάρχει ιεραρχία εκεί μέσα, κατά συνέπεια υπάρχει και ανταγωνισμός- ποιος θα πάρει την πρώτη θέση. Και αυτός ο ανταγωνισμός βγαίνει έξω, στην κοινωνία, και τελικά μεταδίδεται ένα άρρωστο πνεύμα σε όλη την κοινωνία.

Ποια είναι η ιδεολογία σας όμως;

Δεν έχω. Δεν χρειάζεται ιδεολογία στη ζωή, χρειάζεται σοφία. Οι άνθρωποι χιλιάδες χρόνια πριν από εμάς, έχουν ανακαλύψει τη σοφία.

Αυτό που ακούστηκε ότι σας είχαν προτείνει να γίνεται ευρωβουλευτής;

Σε εμένα δεν έχουν έρθει να μου κάνουν πρόταση.

Θα δεχόσασταν;

Όχι.

Κάποιος που ξέρει τη δράση σας θα έλεγε ότι είστε μια αριστερή συνδικαλίστρια.

Μπορεί να φαίνομαι σαν αριστερή, ως νοοτροπία, αλλά δεν έχω ασχοληθεί ποτέ με κόμματα. Έχω παρουσιαστεί σε εκδηλώσεις αριστερών κομμάτων- ούτε ξέρω ποιος με καλεί, να σας πω την αλήθειααλλά για να πω τα προβλήματα του κλάδου μας, τα προβλήματα των γυναικών, τα προβλήματα των μεταναστών.

Πριν από την επίθεση υπήρχαν απειλές;

Ναι, υπήρχαν απειλές στο κινητό.

Συγκεκριμένα;

«Αν δεν σταματήσεις να τα κανείς αυτά θα σε σκοτώσουμε».

Πόσο καιρό πριν από την επίθεση σας απειλούσαν;

Έχουν ξεκινήσει από το 2006.

Λέγοντας τι;

«Να μην τα κανείς αυτά επειδή θα σε σκοτώσουμε».

Και δεν φοβηθήκατε;

Τους έκλεισα το τηλέφωνο. Και την άλλη φορά χωρίς να περιμένω να μου πουν κάτι τους είπα, «αν έχετε κάτι καλό να μου πείτε σας ακούω, αν θα μου πείτε το ίδιο σας κλείνω». Και τους το έκλεισα.

Στη δουλειά υπήρχαν άνθρωποι που σας έλεγαν «πρόσεξε, Κωνσταντίνα, θα βρεις τον μπελά σου»;

Τώρα θα μπλέξω ανθρώπους άμα το δηλώσω αυτό το πράγμα αλλά ερχόντουσαν και μου έλεγαν «τι θα πετύχεις με αυτά που κάνεις;». Ότι εγώ κάνω λάθος και αυτοί είναι σωστοί. Εγώ δεν νομίζω ότι έκανα λάθος, να βοηθάς τον κόσμο δεν είναι λάθος, αυτό είναι το καλό.

Δηλαδή αν γυρνούσατε τον χρόνο πίσω τα ίδια πράγματα θα κάνατε;

Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ αλλά δεν πιστεύω ότι θα έκανα κάτι άλλο. Αφού με είχαν προειδοποιήσει ότι θα με σκοτώσουν και πάλι το ίδιο έκανα.


Το κράτος ανέχτηκε τις παρανομίες των εταιρειών καθαρισμού

Η αδράνεια όσον αφορά τον έλεγχο των εταιρειών με τα συνεργεία καθαρισμού είναι η μοναδική κατηγορία που προσάπτει η Κωνσταντίνα Κούνεβα στο ελληνικό κράτος. «Δεν είναι μία, δύο, τρεις εταιρείες. Όλες οι εταιρείες έχουν την ίδια συμπεριφορά και το κράτος, το ΙΚΑ, η Επιθεώρηση Εργασίας δεν έκαναν τίποτα, για να έχουμε οι εργαζόμενοι τον νόμιμο μισθό, τα νόμιμα ένσημα», λέει χαρακτηριστικά.

Έχετε την αίσθηση ότι το ελληνικό κράτος δεν σας προστάτευσε; Ότι κάποιοι πίστεψαν ότι μπορούν να σας χτυπήσουν και να μείνουν ατιμώρητοι;

Τότε; Δεν υπήρχε λόγος να με προστατεύει το κράτος, απλώς δεν έκανε τις σωστές κινήσεις με τις παρανομίες των συνεργείων καθαρισμού.

Εδώ, στον Ευαγγελισμό, σας περιποιήθηκαν;

Πολύ καλά. Πολύ καλοί γιατροί και πολύ καλοί άνθρωποι. Πάρα πολύ καλοί. Τους αγαπάω πολύ. Έχω πια μια ιδιαίτερη σχέση μαζί τους.

Ξέρετε ότι βγήκαν πολλοί στους δρόμους για σας. Όχι πάρα πολλοί, αλλά πολλοί.

Ναι, το έμαθα. Στην αρχή δεν μπορούσα να το συνειδητοποιήσω. Μου φαινόταν περίεργο. Δεν υποστήριξαν όμως μόνον εμένα, προσπαθούσαν να βοηθήσουν τον εαυτό τους, ήταν ένας τρόπος αντίδρασης.

Έγιναν διαδηλώσεις, έγραψαν συνθήματα.

Με αυτό, που γράφουν δηλαδή συνθήματα στους τοίχους, δεν συμφωνώ. Καλό είναι να έχεις άποψη, αλλά να μη χαλάς κάτι που δεν μπορείς να το φτιάξεις ξανά ο ίδιος. Πρέπει να προσέχουμε το περιβάλλον γύρω μας. Και τα μαγαζιά, τον κόσμο.

Δεν πιστεύετε δηλαδή στη βία. Ούτε ως απάντηση στη βία του κράτους.

Ε βέβαια, η βία δεν χρειάζεται. Υπάρχει ένας τρόπος πολύ καλός: ο λόγος.

Μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο μόνο με τον λόγο;

Δεν είναι καθόλου δύσκολο. Βία σημαίνει φόβος. Βία χρησιμοποιεί αυτός που φοβάται. Για ποιον λόγο να χρησιμοποιήσει βία ο εργαζόμενος; Τι έχει να κερδίσει;


«Όσο μεγαλύτερος ήταν ο φόβος τους τόσο πιο σκληρή ήταν η επίθεση»

Τους πρώτους μήνες μετά την επίθεση η Κωνσταντίνα Κούνεβα δεν έβλεπε και «μιλούσε» μόνο με σημειώματα. Σήμερα, ύστερα από 8 μεγάλα χειρουργεία, και βλέπει και μιλάει. Όπως καταγγέλλουν όμως οι δικηγόροι της Κώστας Παπαδάκης και Δάφνη Βαγιανού, όλους αυτούς τους μήνες που η Κούνεβα μπορεί επιτέλους να συνεννοηθεί δεν την έχει επισκεφθεί ούτε μία φορά ο ανακριτής. Ανάλογη αδιαφορία είχε επιδείξει τις πρώτες εβδομάδες μετά την επίθεση και η Αστυνομία. Ανώτεροι αστυνομικοί παραδέχονται σήμερα ότι «πράγματι στην αρχή χάθηκε πολύτιμος χρόνος».

Πριν από μία εβδομάδα ενημέρωση για την «υπόθεση Κούνεβα» ζήτησε και ο νέος υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. «Για μένα το θέμα είναι ανοιχτό», λέει ο υπουργός στα «ΝΕΑ» και προσθέτει: «Είναι ένα στοίχημα να πιάσουμε αυτόν που πέταξε το υγρό αλλά και αυτούς που έδωσαν την εντολή. Την υπόθεση θα αναλάβουν οι καλύτεροι αξιωματικοί. Για μας ο φάκελος τώρα ανοίγει».


Η Αστυνομία πιστεύετε ότι έχει κάνει τη δουλειά της;

Για να μην τους έχει βρει δεν έχει κάνει τη δουλειά της σωστά.

Άργησε μάλλον να ασχοληθεί σοβαρά με την υπόθεση.

Από όσο κατάλαβα μετά, ναι.

Του γιου σας του Εμμανουέλ τι του είπατε;

Να μην έχει θυμό και μίσος. Ούτε για τον άνθρωπο αυτό ούτε για αυτόν που τον πλήρωσε. Εγώ πιστεύω ότι όσο μεγαλύτερος ήταν ο φόβος τους τόσο πιο σκληρή ήταν η επίθεση.

Μιλάτε σαν να μην έχετε μίσος μέσα σας.

Όντως δεν έχω μίσος, ναι.

Ούτε καν γι΄ αυτόν, τον συγκεκριμένο άνθρωπο που το ΄κανε;

Τον λυπάμαι, αυτός ο άνθρωπος έχει προβλήματα μεγάλα. Πρόβλημα με την ψυχή του, τον εαυτό του. Έχει εγωισμό και φόβο.

Σας έκανε ένα μεγάλο κακό όμως.

Σ΄ εμένα το κακό φαίνεται, σ΄ εκείνον δεν φαίνεται, αυτός τραβάει πολύ περισσότερα από μένα. Είμαι σίγουρη. Όταν κάνεις επίθεση σε έναν άνθρωπο, αυτό πολλαπλασιάζεται και γυρνάει σε σένα.

Η ταπεινότητα, ο αυτοέλεγχος, ταιριάζουν με τον ρόλο μιας δυναμικής συνδικαλίστριας;

Ε μάλλον ταιριάζουν, αφού εγώ είμαι έτσι.

Δεν έχει συμβεί κάποια στιγμή στη συνδικαλιστική σας δράση...

... να φωνάξω, να ξεσπάσω; Όχι, σπάνια γίνεται αυτό. Σ΄ αυτή την περίπτωση συνήθως χρησιμοποιώ το χιούμορ. Χαρακτηρίζω τον άλλον με χιούμορ και τον ηρεμώ.

Ποιοι σας συμπαραστάθηκαν όλους αυτούς τους μήνες;

Κατ΄ αρχάς σε αυτό το δωμάτιο έχουν έρθει αμέτρητοι άνθρωποι που δεν ήξερα ποτέ στη ζωή μου. Γνώρισα έναν καταπληκτικό κόσμο. Ας πούμε καθημερινά δίπλα μου σαν τη μαμά μου είναι η οικογένεια Μάτσα. Οι γιατροί Κατερίνα και Σάββας Μάτσας.

Γνωριζόσασταν από πριν με την ψυχίατρο κ. Μάτσα, την επιστημονική υπεύθυνη του «18 Άνω»;

Δεν την ήξερα, η κ. Μάτσα έμαθε στα γενέθλιά της, 1η Ιανουαρίου ότι έγινε αυτό το πράγμα κι ήρθε και βρήκε τη μαμά μου και στάθηκε δίπλα της. Με αυτόν τον τρόπο έχουν έρθει και από τον Ταύρο κοινωνικοί λειτουργοί. Βοηθάνε πάρα πολύ και το παιδί μου. Βοηθάνε οι συναδέλφισσες από το σωματείο, φιλενάδες, φίλοι που είχα.


Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ